พระท่ากระดานหูช้าง วัดเทวสังฆาราม หรือ "วัดเหนือ"

พระท่ากระดานหูช้าง วัดเทวสังฆาราม หรือ "วัดเหนือ"
การแตกกรุของ พระท่ากระดานหูช้าง วัดเทวสังฆาราม หรือ "วัดเหนือ" ต.บ้านเหนือ อ.เมือง จ.กาญจนบุรี เป็นข่าวลือสะพัดในเขตพื้นที่ตลาดสดเทศบาลเมืองกาญจนบุรี จ.กาญจนบุรี ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยมีการขุดพบพระเก่าแก่ สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น จำนวนมาก ถึงขั้นทำให้ นายอำนาจ ผการัตน์ ผู้ว่าฯ กาญจนบุรี พร้อมด้วยหัวหน้าส่วนที่เกี่ยวข้อง ได้เดินทางไปตรวจสอบพระที่พบ เมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน ๒๕๕๑ ที่ผ่านมา ซึ่งความจริงแล้ว พระกรุนี้แตกกรุออกมาก่อนหน้านี้ ๓ วัน คือ วันจันทร์ที่ ๒๒ กันยายน ๒๕๕๑ เหตุที่ทำให้พระแตกกรุในครั้งนี้ เกิดจาก พระครูอนุกูลกาญจนกิจ รักษาการแทนเจ้าอาวาสวัดเหนือ สั่งให้มีการปรับพื้นที่ เพื่อปรับภูมิทัศน์บริเวณรอบวัด โดยเฉพาะในส่วนของโบสถ์เก่า และหน้าเมรุ เพื่อเตรียมพื้นที่จัดงานในพิธีพระราชทานเพลิงศพ พระราชมงคลโมฬี เจ้าอาวาสรูปเก่า ที่มรณภาพ โดยเมื่อวันพระที่ผ่านมาทางวัดได้ปรับพื้นที่ มีการใช้เครื่องจักรเป็นรถแทรกเตอร์ดันพื้นที่รอบเจดีย์ และโบสถ์วิหารหลังเก่า ที่สร้างขึ้นตั้งแต่ก่อตั้งเมืองกาญจนบุรี สมัยรัชกาลที่ ๒ และเป็นสถานที่ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชฯ ได้รับการอุปสมบทที่โบสถ์วัดนี้ หลังจากรถปรับปรุงพื้นที่บริเวณด้านหลังโบสถ์ ลึกลงในดินประมาณ ๖๐ เซนติเมตร จึงพบวัตถุมงคล เช่น พระท่ากระดานหูช้าง พระขุนแผน เนื้อชิน และเนื้อตะกั่ว, พระสมัยอู่ทอง, พระของหลวงปู่ดี (อดีตเจ้าอาวาส) และเครื่องลายครามสมัยสงครามโลก รวมทั้งเครื่องรางเบี้ยแก้ ที่สร้างขึ้นในสมัยก่อนนี้ ที่ถูกฝังไว้ตั้งแต่สร้างโบสถ์จำนวนมากพอสมควร ที่ผ่านมาทางวัดได้นำเอาวัตถุมงคลทั้งหมดมาเก็บรักษาไว้ใน พิพิธภัณฑ์เทพมงคลรังษี ก่อนทำการฝังกลบหลุมดังกล่าว

นายสุทธิพงษ์ พงษ์พานิช หรือ เล็ก พงษ์พานิช กรรมการตัดสินพระเครื่องพระชุดยอดขุนพล ของสมาคมผู้นิยมพระเครื่องพระบูชาไทย บอกว่า จากการเดินทางไปตรวจสอบพบว่า พระที่แตกกรุออกมาในครั้งนี้ เป็น พระแท้ ตามมาตรฐานของวงการพระเครื่อง แม้ว่าจะพบพระมากประมาณ ๒๐๐ องค์ แต่สภาพพระไม่สมบูรณ์ ส่วนใหญ่จะอยู่ในสภาพชำรุด ทองที่ปิดอยู่บนองค์พระไม่มากเหมือนการแตกกรุเมื่อปี ๒๕๐๖ เนื่องจากพระถูกฝังอยู่ใต้ดิน ส่วนราคาเช่าซื้อของ พระท่ากระดานหูช้าง นั้นไม่แพงอย่างที่คิดเพราะเป็นพระที่มีขนาดใหญ่ องค์ที่อยู่ในสภาพสวยสมบูรณ์ ค่านิยมอยู่ที่ประมาณ ๓๐,๐๐๐ บาท เท่านั้นแต่ถ้าเป็นสภาพทั่วๆ ไปค่านิยมอยู่ในหลัก ๑๐,๐๐๐ บาทต้นๆ เท่านั้น อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านี้ใน จ.กาญจนบุรี มีข่าวพระแตกกรุมาอย่างต่อเนื่อง ที่แตกกรุเป็นทางการประมาณ ๑๐ กรุ เช่น อ.ศรีสวัสดิ์ กรุวัดกลาง กรุวัดเหนือ กรุวัดใต้ กรุลั่นทม กรุท่าเสา ส่วนที่ อ.เมือง มี ๒ กรุ คือ กรุวัดเหนือ และกรุวัดหนองบัว และเมื่อกว่า ๑๐ ปีที่แล้ว มีพระท่ากระดานแตกกรุทุ่งใหญ่นเรศวร ประมาณ ๑๐๐ องค์ ปัจจุบันถ้าเป็นสภาพสวยๆ เช่าซื้อกันในราคา ๕-๖ แสนบาท ส่วนสภาพทั่วๆ ไปจะอยู่ที่ ๓ แสนบาทต้นๆ การแตกกรุงครั้งนี้จึงเป็นที่สนใจของวงการพระเครื่องพอสมควร แต่ไม่ถึงขั้นกับเข้าไปแย่งเช่าพระกัน

วัดเหนือ แตกกรุครั้งแรกปี ๒๕๐๖ นายนิพนธ์ เฮงเส็ง หรือ นุ เพชรรัตน์ กรรมการสมาคมผู้นิยมพระเครื่องพระบูชาไทย ให้ข้อมูลว่า พระท่ากระดานหูช้าง เป็นพระเครื่องเนื้อชินเงิน มีขนาดค่อนข้างเขื่อง คือ กว้างประมาณ ๕ เซนติเมตร สูงประมาณ ๑๐ เซนติเมตร เหตุที่เรียกว่า พระท่ากระดานหูช้าง เพราะองค์พระมีขนาดใหญ่ ลักษณะคล้ายๆ หูช้าง เท่าที่ทราบ มีการขุดพบที่ อ.ศรีสวัสดิ์ เมื่อเกือบ ๑๐๐ ปีที่ผ่านมา เนื่องจากเป็นพระที่มีขนาดใหญ่ ในอดีตจึงไม่เป็นที่นิยมห้อยคอ ผู้ขุดพบจึงนำมาบรรจุไว้ที่ วัดเหนือ ในกรณีที่พบว่าพระที่แตกกรุ จากวัดเหนือส่วนใหญ่จะมีทองเก่าปิดอยู่ สันนิษฐานว่า มีการปิดทองมาแต่เดิม และมีการปิดซ้ำอีกครั้ง ก่อนลงกรุอีกครั้งหนึ่ง เพื่อให้มีความสวยงาม

พระท่ากระดานหูช้าง วัดเหนือ แตกกรุครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๐๖ เนื่องมาจาก พระเทพมงคลรังษี (หลวงพ่อดี) อดีตเจ้าอาวาสวัดเหนือ และเจ้าคณะจังหวัดกาญจนบุรี สั่งให้ดำเนินการขุดเจาะเจดีย์องค์หนึ่ง เพื่อบรรจุ พระเครื่อง ๒๕ พุทธศตวรรษ ที่ได้รับมอบมาไว้ในองค์เจดีย์ เมื่อดำเนินการขุดเจาะเป็นโพรง ขนาดกว้างพอคนลอดเข้าไปได้ กว้างประมาณ ๒ ศอก ก็พบว่า ภายในเจดีย์บรรจุทรายละเอียดไว้เต็ม และอัดจนแน่น เมื่อดำเนินการขนทรายออกจากเจดีย์จนหมดสิ้นแล้ว จึงได้พบ ไหเคลือบ ใบหนึ่งสีดำ ภายในบรรจุพระเครื่องพิมพ์ทรงต่างๆ ไว้อย่างมากมาย และที่ใต้ไหยังมีพระศิลาแลงชำรุดฝังล้อมรอบไว้ จำนวน ๔-๕ องค์ ส่วนตรงกลางมีพระเครื่องต่างๆ ฝังปนอยู่กับทรายเป็นจำนวนมาก เมื่อทางวัดได้ขนพระเครื่องออกจากเจดีย์ เหลือบางส่วนไว้ที่ก้นกรุนั้น พบว่ามีพระเครื่องในพิมพ์ทรงต่างๆ กัน ประกอบด้วย

๑. พระหลวงพ่อโบ้ เนื้อดินเผา ปิดทอง ๒.พระปรุหนัง ฐานธรรมดา เนื้อชินปิดทอง ๓.พระปรุหนัง ฐานขาโต๊ะ เนื้อชิน ๔.พระปรุหนัง องค์พระใหญ่ เนื้อชินปิดทอง ๕.พระอู่ทองฐานบัว เนื้อชิน เกศคดขวา ฐานบัว ๖.พระอู่ทองเศียรจักร เนื้อชินปิดทอง ๗.พระอู่ทองพิมพ์เล็ก (องค์พระเล็ก) เนื้อชินปิดทอง ๘.พระอู่ทองพิมพ์ใหญ่ (องค์พระใหญ่) เนื้อชินปิดทอง ไม่มีฐาน ๙.พระอู่ทองมือซ้าย เนื้อชิน ปิดทองเฉพาะฐานผ้าทิพย์ฐานสูง

๑๐.พระขุนแผนพิมพ์เล็ก เนื้อชิน ๑๑.พระขุนแผนพิมพ์ใหญ่ เนื้อชิน ๑๒.พระท่ากระดานหูช้าง เกศคดขวา เนื้อชิน ฐานลายตะแกรง ๑๓.พระท่ากระดานหูช้าง กรอบผนังสามเหลี่ยม เนื้อชิน ๑๔.พระตรีกาย เนื้อชินเงิน ๑๕.พระสมัยทวารวดีขนาดเล็ก ปางปฐมเทศนา เนื้อดินเผา และ ๑๖.พระสมัยทวารวดี ขนาดใหญ่ปางปฐมเทศนา เนื้อดินเผา นอกจากนั้น ยังพบว่ามี พระท่ากระดาน พระโคนสมอ ท้าวมหาชมพู พระชัย (พระงั่ง) ด้วย

ส่วนจำนวนพระเครื่องที่พบนั้น มีพระท่ากระดานประมาณ ๒๙ องค์ พระท่ากระดานหูช้าง ประมาณ ๘๐๐ องค์ (เต็มแผ่น ๓๐๐ องค์ ตัดชิด ๕๐๐ องค์) พระขุนแผนซุ้มเรือนแก้ว ประมาณ ๒๐๐ องค์ พระอู่ทองเศียรจักร ประมาณ ๑๐ องค์ พระอู่ทองทั้ง ๓ แบบ ประมาณแบบละ ๕๐ องค์ พระอู่ทองมือซ้าย ประมาณ ๒๕ องค์ พระปรุหนัง ที่สมบูรณ์ประมาณ ๑๐ องค์ ชำรุดประมาณ ๑๐ องค์ หลวงพ่อโต ประมาณ ๕ องค์ พระทวารวดี อย่างละ ๑ องค์ พระชัยประมาณ ๑๐ องค์ และพระโคนสมอประมาณ ๑๐๐ องค์
เรื่อง - ไตรเทพ ไกรงู ภาพ - สรวุฒิ จงสกุล